( 21 mfrc 2010 nUM qrksLIl sBf vwloN
srI ivwc Bgq isMG aqy Aus dy sfQIaF dI Xfd ivwc mnfey idvs ivwc pysL kIqy
gey kuJ ivcfr.)
awj asIN Bfrq dy sB qoN vwD hrmn ipafry sLhId Bgq isMG qy AunHF dy sfQIaF,
rfjgurU qy suKdyv horF dI sLhIdI nUM Xfd krn leI iekwTy hoey hF. mYN
qrksLIl sBf df DMnvfdI hF ik ienHF ny iek vfr Pyr mYnUM afpxy ivcfr sFJy
krn df mOkf idwqf hY.
ipCly kuJ smyN qoN myrf ijLafdf iDafn rwb dI hoNd/axhoNd dy msly bfry jF
iswDy qOr `qy nfsiqkqf bfry pVHn vl lwgf irhf hY. ies sbMD ivc mYN sLhId
Bgq isMG df lyK ‘mYN nfsiqk ikAuN hF?’ do iqMn vfr Pyr piVHaf hY. qyeI sfl
dI Aumr ivc, bhuq hI vwKrI iksm dIaF hflqF ivc, sfhmxy KVHI mOq dIaF awKF
ivc awKF pf ky, ilKy Bgq isMG dy ies lyK ny mYnUM hr vfr pihlF nfloN
ijLafdf hYrfn qy pRBfivq kIqf hY. nfl hI, mYnUM ies gwl dI hYrfnI qy
pRysLfnI vI huMdI hY ik ieho ijhI sfP suQrI qy qfkqvr ilKq vl pMjfbIaF
vloN ikAuN bxdf iDafn nhIN idwqf igaf. aMgryjLI jLubfn dy msLhUr dfrsLink
ilKfrI brtrYNz rwsl ny Bgq isMG dy ies lyK qoN do iqMn sfl pihlF iewk lyK
iliKaf sI, ‘mYN iesfeI ikAuN nhIN?’ – vHfeI afeI aYm nft ey ikRscIan?. ieh
gwl ajy qwk vI mMnI jFdI hY ik rwsl dy Aus lyK ny iesfeI mwq AuWqy iek
aijhI gihrI swt mfrI sI ijs qoN iesfeI mwq ajy qwk vI Qr Qr kMbdf hY. ieh
gwl asIN Bgq isMG dy lyK bfry nhIN kih skdy. pMjfbI BfeIcfry ivc sgoN Ault
gwl vfprI hY. Dfrimk qy kurwpt isafsI lokF ny ies lyK dy pYx vfly asr nUM
ies hwd qwk BulyiKaF Qwly dwb idwqf hY ik Bgq isMG dI ivcfrDfrf dI kdr krn
vfly lok vI ies bfry crcf krn qoN kMnI kqrfAuNdy hn. ies lyK ivc pysL Bgq
isMG dy ivcfrF dy Ault inwq Aus dy nF `qy Dfrimk pUjf pfT huMdy hn, Aus dI
rUh leI ardfsF huMdIaF hn. pMjfbIaF dy sB qoN rOsLn idmfg qy sB qoN vwD
siqkfr vfly sLhId Bgq isMG nfl ies qoN vwzI hor byiensfPI ikafs nhIN kIqI
jf skdI. Aus dI ivcfrDfrf nfl ho rhy ies lgfqfr Dwky leI ijMLmyvfr isrP
Auh lok hI nhIN jo ieh aKMzpfT jF ardfsF krdy krvfAuNdy hn. Auh qF sLfied
ieh gwl aigafnqf vws hI krdy hox. ies dI aslI ijMmyvfrI AunHF lokF dy
moiZaF `qy hY jo Bgq isMG dI ivcfrDfrf nUM smJdy hn. sLfied asIN, eyQy
bYTy bhuq sfry lok, hI ies byiensfPI leI shI arQF ivc ksUrvfr hF. sfnUM
ies bfry socxf cfhIdf hY.
mYnUM ies gwl df pUrn aihsfs hY ik ijhVI gwl mYN kih irhf hF Auh koeI eynI
suKflI nhIN. ijnHF lokF ivc qbdIlI vfsqy qusIN isafsI kMm krnf hovy AunHF
dy Dfrimk jjLbfqF nUM Tys nhIN phuMcfeI jf skdI. pr mYN smJdf hF ik ajoky
smyN ies msly df hwl Bflxf jLrUrI hY. nfl hI ieh svfl vI pYdf huMdf hY ik
ies qrHF krn dI loV ikAuN hY? kI ies ibnF srdf nhIN?
dunIaF Br ivc, Bfrq ivc qy Kfs kr pMjfbI BfeIcfry ivc, ijs iksm df Dfrimk
glbf ies smyN hY, Aus nfl bhuq ijLafdf sLkqI, pYsf qy smF nsLt kIqf jf
irhf hY. asIN dyKdy suxdy hF ik Drm dy nF `qy hr rojL koeI nf koeI nvF
mslf KVHf kIqf jFdf hY. ijs iksm dy hfso hIxy msly KVHy kIqy jFdy hn AunHF
nfl smfj dI iksy qrHF vI koeI BlfeI nhIN ho skdI. ieh msly hr smyN lokF dI
jfn mfl nUM Kqry ivc pfeI rwKdy hn. jy asIN ipCly kuJ sflF dOrfn pMjfb dy
hflqF vl ingfh mfrIey qF zr lgx lwgdf hY ik Drm dI afV ivc jfq pfq vrgf
mslf kdy vI pMjfb nUM awg dI lpyt ivc lY skdf hY. keI vfrI qF eydF lwgx
lwgdf hY ik isrP ieh nhIN pqf ik ieh awg kdoN BVkygI pr BVkygI jLrUr. ieh
sB kuJ sfnUM iewkIvI sdI ivc awgy vDx dI bjfey ipwCy vl nUM moV irhf hY.
ies bhuq hI Kqrnfk ruJfn nUM rokx dI loV hY.
ies aOKy msly df hwl iks qrHF lwiBaf jfvy? myrf suJfa hY ik asIN Bgq isMG
qoN hI ies bfry syD leIey. afpxI nfsiqkqf bfry Bgq isMG ny jo gwlF aqy ijs
aMdfjL ivc kIqIaF hn AunHF ivc bhuq kuJ ieho ijhf hY ijhVf sfnUM ies
smwisaf nfl jUJx leI syD dy skdf hY. afpxy lyK ivc sB qoN pihlF Bgq isMG
dUijaF vloN lfey ies dosL dI gwl krdf hY ik kI Aus df nfsiqk hoxf Aus dy
hMkfrI hox dI insLfnI hY? Bgq isMG Kud svfl krdf hY ik (next lines in blue
font should be italicized and then font should be changed to black)‘kI mYN
byloVy mfx krky nfsqk bixaF hF jF ies ivsLy bfry zUMGf muqfilaf krn mgroN
aqy gMBIr soc ivcfr mgroN nfsqk bixaF hF?’ ies svfl df jvfb Auh ivigafnk
njLrIey nfl idMdf hY ik hMkfrI bMdf nfsiqk ho hI nhIN skdf. Auh ivsQfr ivc
crcf krdf hY iks qrHF Auh pihlF Dfrimk ivcfrF dy asr Qwly sI qy iPr iks
qrHF hOlI hOlI aiDan krn bfad Auhdy ivcfr bdly:
mYN afpxy bfbf jI dy asr hyT vwzf hoieaf sI qy Auh pwky afrIaf smfjI
sn[ koeI afrIaf smfjI hor qF sB kuJ ho skdf hY, pr nfsqk nhIN[ mYN afpxI
pRfiemrI dI pVHfeI mukf ky lfhOr dy zI ey vI skUl ivc dfKl ho igaf qy
iehdy borizMg hfAUs ivc pUrf iek sfl irhf[ AuQy svyr qoN iqRkfl sMiDaf
dIaF pRfrQnfvF qoN Cuwt mYN GMitaF bwDI gfieqRI mMqr df jfp krdf sI[ mYN
AunHF idnF ivc pwkf sLrDflU sI[ Pyr mYN afpxy ipqf jI nfl rihxf sLurU kr
idwqf[ AunHF df Dfrmk idRsLtIkox Audfr sI[ AunHF dIaF iswiKafvF sdkf hI
mYN afpxI ijLMdgI afjLfdI dy afdrsL nUM arpI[ pr Auh nfsqk nhIN sn[ AunHF
df rwb ivc pwkf akIdf sI, mYnUM Auh hr rojL pRfrQnf krn leI kihMdy huMdy
sn[ so myrI prvirsL ies ZMg nfl hoeI.
Bgq isMG dwsdf hY ik iks qrHF hOlI hOlI Kud pVH ivcfr ky Auh nfsiqk bixaF.
Auh afpxy afp nUM muKqfb huMdf hY:
aiDan kr qF ik qUM afpxy ivroDIaF dIaF dlIlF df jvfb dy skx Xog ho
jfeyN[ afpxy isDFq dI hmfieq ivc dlIlF nfl afpxy afp nUM lYs krn leI aiDan
kr[ mYN aiDan krnf sLurU kr idwqf[ myry pihly akIdy `qy ivsLvfsF ivc bhuq
vwzI qbdIlI af geI[
mYnUM lgdf hY ik jy asIN Bgq isMG dI ies bhuq hI sfP suQrI qy iswDI phuMc
nUM lY ky lokF ivc jfeIey qy rwb nfl sbMDq sfry nHyry qoN pVHdf lfhIey qF
sLfied kuJ Prk pY sky. afpxy afp nUM ies Xog bxfAux leI ies smyN sfnUM iks
cIjL df aiDan krn dI loV hY? myrf suJfa hY ik hor gwlF dy nfl nfl ivsLv
pwDr `qy nfsiqkqf bfry cwl rhy ivcfr vtFdry bfry sfnUM iDafn nfl pVHn guVn
dI loV hY. ajy ipCly hPqy hI (mfrc 12-14, 2010) imwlbOrn astRylIaf ivc
dunIaF Br ivwcoN ZfeI iqMn hjLfr nfsiqk ivcfrDfrf vfly lokF ny iek vwzI
mIitMg kIqI hY. Auh kI ivcfr vtFdrf kr rhy hn sfnUM jfnx dI kosLsL krnI
cfhIdI hY. ipCly kuJ sflF dOrfn pwCm ivc crcq hoeIaF pusqkF, ijvyN ircrz
zfikMnjL dI ‘df gOz izlUXn’, sYm hYirs dI ‘dI ieMz afP PyQ’, kiRstoPr
ihcnjL dI’ df gOz iejL nft gRyt’ qy ieho ijhIaF drjnF hor kfPI crcq ikqfbF
bfry sfnUM igafn hfsl krnf cfhIdf hY.
dunIaF Br ivc iek hor bhuq hI idlcsp nvIN lihr AuWT rhI hY ijs df nF
‘jLfeIqgfeIsq’ hY. ieh jrmn BfsLf df sLbd hY ijs df arQ hY smyN dI pRclq
ivcfrDfrf. Audfhrn vjoN, ijs qrHF iksy smyN rOsLn idmfg vI gulfmI nUM shI
drsfAuNdy sn pr hOlI hOlI Aus jLfeIqgfeIsq ivc qbdIlI afeI qy hux koeI afm
sUJ vflf ivakqI vI gulfmI dy hwk ivc gwl krdf njLr nhIN afvygf. eysy qrHF
iksy smyN aOrqF dI brfbqrqf bfry vI bhuqy lok socx leI iqafr nhIN sn pr
hux asIN dyKdy hF ik siQqI, jF aOrqF bfry jLfeIqgfeIsq bdl cuwkI hY.
ipCly aYqvfr (mfrc 14) mYnUM vYnkUvr ivc jLfeIqgfeIjLq lihr nfl sbMDq iek
sfrI idhfVI dI vrksLfp ivc jfx df mOkf imilaf. ies lihr vloN do mhwqvpUrn
pihlUaF bfry bhuq hI idlcsp qy asloN hI nvyN ivcfrF vflIaF kuJ zfkUmYNtrI
iPlmF dyKIaF qy lihr nfl sbMDq lokF dy ivcfr suxy. rwb qy Drm dI aslIaq
bfry qy mOjUdf afriQk ZFcy bfry AunHF dy ivcfr sfnUM bhuq kuJ socx leI nvF
dy skdy hn. Auh ies gwl nUM bhuq vDIaf qrIky nfl pysL kr rhy hn ik mOjUdf
afriQk ZFcy ny dunIaF Br dy hr ivakqI, smfj, qy dys nUM krjLy ivc Psf ky
gulfm bxfieaf hoieaf hY. ies afriQk ZFcy qoN bhuq QoVHy lokF nUM Pfiedf ho
irhf hY qy dunIaF Br dy afm lokF nUM isrP Kpqkfr bxf ky AunHF dy jIvn nUM
aqy ies DrqI nUM vI iek bhuq hI glq qy ivnfsL vflI idsLf ivc Dwikaf jf
irhf hY. Auh suJfa idMdy hn ik sfnUM nfeIEmI klfeIn dI pusqk, ‘df sLOk
zfkitRn’ pVHnI cfhIdI hY. ies pusqk qoN sfnUM ies gwl df pqf lgdf hY ik
iks qrHF cIn vrgy mulk dy ienklfb bfad vI afm lok nf qF pUrI qrHF afjLfd
hn qy nf hI KusLhfl. sfAUQ aPrIkf dy nYlsn mMzylf df asIN ijMnf mrjI mfx
siqkfr krIey pr aslIaq ieh hY ik AuWQy apfrQfeIz Kqm hox dy bfvjUd afm
lokF dy jIvn ivc koeI Kfs qbdIlI nhIN afeI. ieh bhuq hI mhwqvpUrn ikqfb hr
sUJvfn pMjfbI nUM pVHnI qy smJxI cfhIdI hY. ies nfl sfnUM dunIaF nUM iek
bhuq hI vwKry aMdfjL ivc dyKx leI loVINdI jfxkfrI iml skdI hY.
jLfeIqgfeIjLq lihr vfly aijhIaF hor vI bhuq sfrIaF pusqkF qy zfkUmYNtrIaF
dyKx df suJfa idMdy hn. AunHF vloN iek vwKrI dunIaF df supnf ilaf jf irhf
hY ijs nUM Auh ‘vIns pRfjYkt’ dy nF Qwly pysL kr rhy hn. iehdy bfry
jfxkfrI ieMtrnYWt qoN iml skdI hY.
eysy qrHF do iqMn sfl pihlF aYnI ilEnrz vloN bxfeI iek iewkI imMt dI
zfkUmYNtrI iPlm ‘storI afP df stwP’ ny dunIaF Br dy lokF nUM kfrporysLnF
vloN bVy clfk qrIky nfl KpqkfrI ZFcy ivc Psfey jfx dI aslIaq nUM nMigaF
kIqf hY. ies zfkUmYNtrI nUM ieMtrnYWt `qy XUitAUb rfhIN lwKF hI lokF ny
dyiKaf hY qy dyK rhy hn. jLfeIqgfeIsq lihr nfl sbMDq zfkUmYNtrIaF vI eysy
qrHF ieMtrnYWt `qy dyKIaF jf skdIaF hn.
so myrf ivcfr hY ik mOjUdf smyN sMsfr pwDr `qy cwl rhIaF ies iksm dIaF
lihrF qy ivcfr vtFdry bfry sfnUM jfxUM hoxf cfhIdf hY qF ik asIN Bgq isMG
vFg hI iek vwKry hOsly qy ivsLvfs nfl lokF nUM rwb qy Drm qy nHyry ivwcoN
kwZx dI kosLsL kr skIey. mOjUdf smyN ieh bhuq hI jLrUrI mslf hY jF sB leI
hoxf cfhIdf hY.
hr iensfn nUM jfqI pwDr `qy afpxI mrjLI dy rwb jF Dfrimk ivcfrF nUM mMnx
dI pUrn qOr `qy afjLfdI hoxI cfhIdI hY. iksy vI dUjy bMdy jF iksy isafsI,
srkfrI jF gYr srkfrI qfkq nUM lokF dy ies jfqI ivcfr ivc dKl aMdfjLI krn
df hwk nhIN hoxf cfhIdf. pr nfl hI jQybMDk DrmF nUM vI ieh hwk nhIN hoxf
cfhIdf hY ik Auh lokF AuWpr afpxy ivcfr Tosx ijs qrHF ik hux hY. pMjfb dy
ipMzF ivc gurdvfiraF ivc vwjdy spIkrF qoN lY ky dunIaF Br dy ryzIE
tYlIivXn pRogrfmF rfhIN hr vkq hr pfsy Drm df pRcfr cwl irhf hY. clfk
isafsI pUMjIvfdI lok sLryafm Drm dI vrqoN kr ky afpxI cODr kfiem rwK rhy
hn. Dfrimk lokF vloN hr iksm dy Gply qy bwicaF nfl kfimk vDIikaF dy ikwsy
rojL crcf ivc rihMdy hn. ies nfl lokF df byhwd smF nsLt huMdf hY aqy AunHF
dI soc `qy ijs iksm df mfrU asr pYNdf hY Aus df aMdfjLf lfAuxf sMBv nhIN.
iksy vI jQybMd Drm nUM lokF dy jIvn AuWpr ies iksm df asr pfAux dI KuwlH
nhIN hoxI cfhIdI. Drm qy isafsq ivc vwD qoN vwD dUrI pYdf krn dI ajoky
smyN dI sB qoN vwzI loV hY. knyzf ivc vI ijs qrIky nfl Drm qy isafsq
drimafn dUrI GtfeI jf rhI hY, ieh gwl sfzy leI icMqf vflI hoxI cfhIdI hY.
pRfeIvyt skUlF dy nFa `qy ijs qrHF ividaf ivc Drm dI dKl aMdfjLI kIqI jf
rhI hY Auh afAux vfly smyN knyzIan smfj vfsqy Kqrnfk sfbq ho skdI hY. ieh
ruJfn knyzIan smfj nUM vI Ausy iksm dy mfhOl ivc bdl skdf hY ijs iksm df
mfhOl asIN dunIaF dy AunHF mulkF ivc dyK rhy hF ijwQy Drm qy isafsq ivckfr
koeI dUrI nhIN hY aqy ijwQy bwicaFdI ividaf AuWpr Drm df mukMml kbjLf hY.
mYN smJdf hF ik sLhId Bgq isMG nUM swcI sLrDFjlI Auh hI hovygI jdoN asIN
Aus dy ivcfrF nfl huMdI byiensfPI nUM rokIey aqy Auhdy koloN syD lY ky
ivigafnk phuMc nfl smfj ivc qrksLIlqf nUM vDfeIey.
aKIr ivc mYN ieh kihxf jLrUrI smJdf hF ik mYnUM ies iksm df koeI BulyKf
nhIN hY ik mYN koeI bhuq nvIaF gwlF kr irhf hF. qrksLIl lihr pMjfb ivc vI
qy eyQy vI ies iksm dy sfihq qy sUJ nUM bhuq vDIaf qrIky nfl lokF ivc
iljFdI hY qy pRcfrdI hY. ieh aml hor vI iqwKf hoxf cfhIdf hY qy ies ivc
QoVHf ijhf hor svY Brosf pYdf krn dI loV hY. sfnUM Gwto Gwt Bgq isMG dI
nfsiqkqf bfry gwl krn lwigaF iksy iksm df zr jF aprfD Bfvnf nhIN mihsUs
hoxI cfhIdI. mOjUdf smyN pMjfbI smfj aMdr ijs qrHF nfsiqk sLbd nUM iek
gflL vjoN ilaf jFdf hY sfnUM ieh siQqI bdlx leI hor vI isLwdq nfl kosLsL
krnI cfhIdI hY.
bhuq bhuq DMnvfd! |