(pMjfbI dy nfvlkfr guridafl isMG df ieh lyK 'afjLfd iKafl hox df BulyKf'
kuJ vrHy pihlF Cipaf sI. asIN vqn dy pfTkF leI ieh lyK Cfp rhy hF qFik
ies ivsLy sbMDI ivcfr vtFdrf kIqf jf sky. ajoky pUMjIvfdI ZFcy ny aijhI
siQqI pYdf kr idwqI hY ik sdfcfr, smfijk irsLqy, isafsq, Drm afid jIvn
dy hr pihlU ivc inGfr afieaf hY aqy bVI qyjLI nfl af irhf hY. kuJ lok
bVI iemfndfrI nfl qy kuJ clfkI qy byeImfnI nfl vI afpxy afp nUM ies sB
kuJ qoN alwg rwKx leI iksy vI soc jF ivcfr nfl nyVqf nhIN drsfAuNdy. hr
iksm dI soc nUM rwd krky Auh ieh pysL krdy hn ik AunHF dy iKafl qF
'afjLfd' hn qy Auh iksy dI vI 'lfeIn' `qy nhIN cldy. guridafl isMG horIN
ies lyK ivc ieh svfl ivcfrdy hn ik kI smfj ivc rihMidaF 'afjLfd iKafl'
hoxf sMBv hY? - sMpfdk)
ipCly idnI iksy lyKk dy ivcfr pVH ky ieh soicaf ik kI koeI 'afjLfd iKafl
bMdf' vI huMdf hY? Aus lyKk ny Dfrimk bMidaF nUM vI aMDivsLvfsI ikhf qy
gYr-Dfrimk (nfsqk) lokF nUM vI. sLfied Auh ieh kihxf cfhuMdf hY ik bMdy
nUM iksy vI ivcfrDfrf jF Dfrimk isDFq df DfrnI nhIN hoxf cfhIdf, AuhnUM
ibnF iksy dy ivcfrF dI 'bMds'L qoN 'KwulH idlI' nfl ijLMdgI ijAUxI
cfhIdI hY..
|
guridafl isMG |
Aus df iKafl pVH ky pihlf pRsLn mn ivc ieh afieaf ik kI koeI bMdf
'afjLfd iKafl' ho vI skdf hY?.
pRsLn sDfrn nhIN hY, pr aijhf vI nhIN ik ies df AuWqr hI nf lwiBaf jf
sky. jdoN bwcf jnm lYNdf hY, AudoN AuhdI idmfgI sLkqI, idsdIaF vsqF qy
pirvfr dI bolI hI nhIN, sLbdF qy awKrF dIaF DunIaF vI Auhdy leI EprIaF
huMdIaF hn. ijvyN Auh vwzf huMdf hY, AuhnUM sLbdF dI jfxkfrI sB qoN
pihlF afpxy pirvfr koloN imldI hY. pVHn lwgdf hY qF jfxkfrI pusqkF qy
aiDafpkF pfsoN (qy nfl smfijk afly-duafly qoN) imldI rihMdI hY. pirvfr
afpxI hYsIaq, ivcfrF, smfijk bMdsLF qy anyk hor idsdy, axidsdy kfrnF
krky AuhnUM ikwQoN qwk pVHn df mOkf, ikvyN idMdf hY, ieho Tos hkIkqF
kfrn bcpn, alVH Aumr qy jvfnI ivc Auhdy ivcfr bxdy, bdldy rihMdy hn. jy
Auh bhuq jLhIn buwDI (qyjL idmfg) df mflk hovy qF Auh pirvfr qy smfj
vloN idwqI jfxkfrI qy soc-smJ anusfr pirvfr qy smfj dIaF socF qoN agFh
vI lMG jFdf hY. pr iewQy gMBIr svfl ieh hY ik 'agFh lMGxf' kI huMdf hY.
agFh-lMGx dy arQ ieh hn ik Auh ijvyN pihlF socdf sI, mgroN 'afpxI' soc
anusfr vwKrI qrHF socx lwgdf hY, pr 'vwKrI' soc kI AuhdI 'afjLfd' soc
huMdI hY?
spsLt sLbdF ivc AuWqr hovygf, 'nhIN'. AuhdI soc bdlx dy anyk kfrn huMdy
hn, pr hryk kfrn df koeI nf koeI sroq jF aDfr huMdf hY. hr bMdy dy ivcfr
iksy pusqk, ivakqIaF jF sMsQf dy pRBfvF aqy ivcfr-vtFdry nfl bdldy hn,
pr BulyKf ieh huMdf hY ik ieh Aus dy 'mOilk' ivcfr hn. asl nukqf ieh hY
ik ijLMdgI dy Auqrfa cVHfa qy AuhdI ivakqIgq qy smfijk hYsIaq, Auhdy
ivcfrF nUM bdlx ivc vwzf ihwsf pfAuNdI hY. ijhVy bMdy nUM pirvfrk jIvn
suKfvF imilaf hY aqy smfj ivc Aus ny afpxI koeI hYsIaq bxf leI hY, Auhdy
ivcfr vwKry hoxgy pr ijhVf jMimaF hI kMgfl pirvfr ivc hY qy Aus nUM smfj
ivc koeI afdrXog QF hI nhIN imilaf, Auhdy ivcfr vwKry hoxgy. 'afjLfd
iKafl' dohF ivwcoN hI koeI nhIN ho skdf.
AuWpr idwqy hvfly vflf lyKk pVHn ilKx nUM ijLMdgI df mnorQ bxf cuwkf hY.
ivakqIgq imhnq qy afpxI kudrqI smJ soc nfl Aus ny afpxf jIvn suKfvF
bxfieaf hoieaf hY. AuhnUM smfj ivc afpxI QF bxfAux leI afm lokF vFg
dr-dr TokrF nhIN KfxIaF peIaF. pirvfrk hflfq qy Aus dI soc kfrn Auhdy
bwcy pVHy-ilKy qy suKfvF jIvn ijAUx jogy ho gey. aijhy kuJ Tos kfrnF
krky AuhnUM Dfrimk, aDfrimk, afsqk, nfsqk hr qrHF dy bMidaF dI soc glq
lgdI hY.
Auh cfhuMdf hY ik bMdy nUM iksy vI iksm dy smfijk bMDnF qy bxIaF-bxfeIaF
socF dy aDIn nhIN rihxf cfhIdf. Auh afm lokF dI soc smJ nUM bhuq ingUxI
(Byz cfl) smJdf hY. Auh cfhuMdf hY – qusIN sukrfq qoN lY ky mfrks qwk
iksy vI mhfn dfrsLink dy ivcfrF nUM shI nf mMnI jfE. jy ieMJ krogy qF
qusIN 'afjLfd iKafl' nhIN ho skdy. (sLfied Auh aiswDy sLbdF ivc ieh
kihxf cfhuMdf hY ik iksy dy vI 'ipClwg' nf bxo.)
pr AupinsLd qy vyd sLfsqrF qoN lY ky sukrfq, hIgl, inqsLy, Prfiez, mfrks
iksy dy ivcfrF nUM shI nhIN mMnxf qF iPr mnuwKI jIvn dy arQ hI kI rih
jfxgy?
iewQy iek nvF svfl pYdf ho jFdf hY ik jIvn dy arQ kI hn? qusIN jIvn nUM
kI smJdy ho? jy quhfnUM koeI Kfs Kfxf psMd hY, Kfs rMg, Kfs kwpVf, Kfs
iksm df Gr, ivsLysL suBfa vfly puwqr-DI, pqnI, guaFZI, cMgy jF mMdy lgdy
hn qF qusIN 'afjLfd iKafl' iks qrHF ho gey? jy quhfnUM ivsLysL iksm df
(afjLfd iKafl) smfj, ivsLysL iksm df rfjsI pRbMD (afjLfd) afriQk bxqr,
Kfs iksm dy sLihr, sVkF, ruwK, Puwl-bUty, qrHF qrHF dy jIv, iksy bfry vI
koeI srokfr nhIN qF iPr quhfzy ivcfrF dy arQ kI rih jFdy hn? pr jy
ivsLysL rMg, Puwl, pMCI qy ivsLysL BUKMz, sugMiDq hvf, afkfsL dy qfry,
cMd, sUrj, prbq, diraf cMgy lgdy hn (qy kuJ hor vsqF cMgIaF nhIN lgdIaF)
qF qusIN 'afjLfd iKafl' ikMJ ho gey?
kuJ imsflF iehnF qoN vI Tos hn. kI 'afjLfd iKafl' bMdf afpxy dysL df
koeI kfnUMn BMg kr skdf hY? kI Auh dysL dy ivDfn dI prvfh kIqy ibnF jIvn
ibqf skdf hY? kI jy Auh nOkrI, vpfr, AudXog jF iksy vI qrHF dy kMm nfl
AupjIvkf kmf irhf hY qF kI Aus dy kMm nfl sbMiDq bMdsLF qy inXmF nUM BMg
krky jIvn gujLfr skdf hY? kI pirvfr dI pflxf kr skdf hY? jy hr bMdy nUM
(cfhy Auh qgfrI cuwkx vflf mjLdUr hY jF ibrly, tfty df puwqr-DI) smfijk,
rfjsI, afriQk, Dfrimk, aDfrimk, nYiqkqf anusfr hI jIvn ijAUxf pYNdf hY
qF Auh 'afjLfd' ikvyN hoieaf. purfxy smyN dy irsLImunI BfvyN 'afjLfd'
soc dy DfrnI kih idwqy jfx, pr 'Kt sLfsqr' dy krqy (kxfid munI, gOqm
irKI, kipl munI, pqMjlI irKI, jYmnI irKI qy afcfrX vyd vXfs) vI kdoN
afjLfd sn? AuhnF ny afpo afpxI buwDI qy ivcfrF anusfr mnuwKI jIvn qy
pRikrqI bfry idRV ivcfr pysL kIqy hn jo iek dUjy qoN iBMn hn. sMsfr
iqafg ky prbqF, jMglF ivc rihx vfilaF dy vI ivcfr jy iBMn qy idRV sn
qusIN iks nUM 'afjLfd iKafl' khogy? (CyaF sLfsqrF dy vI kriqaF ny
pRikrqI dy qwq vI vwKo-vwKry dwsy hn qy aMiqm swc vI afpxy ivcfrF nUM
mMinaf hY.)
BulyiKaf ivc ijAUxf inrfrQk huMdf hY. hr qrHF dy bMDnF ivc jkVy hox dy
bfvjUd isrP ieh soc lYxf ik sfnUM iksy vI iksm dI soc qoN 'afjLfd' hoxf
cfhIdf hY (jF mYN 'afjLfd' hF) inrf hI BulyKf hY. BulyiKaf ivc ijAUx
vfly bMidaF df ijAUxf hI byarQ huMdf hY. mnuwKI jIvn ijhy durlwB avsr
nUM inrfrQk gvf lYx nfloN vwzI durGtnf ikhVI ho skdI hY.
aijhy 'afjLfd iKafl' bMdy kdy vI iksy smfj aMdr sn hI nhIN. hr bMdf smfj
dy isafxy, ivdvfn, socvfn, bMidaF dI sMgq, jF AuhnF dy ilKy gRMQF ivclI
jfxkfrI qy igafn qoN hI jIvn df arQ smJdf qy iswKdf irhf hY. hr smfj
aMdr, hr smyN vwKro vwKrI soc vfly mnuwK huMdy hn, pr hr smyN do
ivcfrDfrfvF kfiem rihMdIaF hn. iek nUM 'srvivafpI' Dfrf kih idwqf jFdf
hY qy dUjI nUM 'ivdrohI'. 'srvivafpI Dfrf' hfkm sLRyxIaF dy pwK ivc
huMdI hY. ies soc dy aDIn hI afm lok jIvn ibqfAuNdy hn. ivsLy smyN qy
sQfn anusfr hfkm jmfqF lokF dI lhU-psIny dI kmfeI `qy rfj Bfg clfAuNdIaF
hn qy afpxI aYsL-pRsqI, lflsfvF qy hAuN dI pUrqI leI Dn qy sLkqI aripq
krdIaF hn. iehnF dy rfj pRbMD aDIn suwK Bogx vfly aKOqI ivdvfn,
buwDIjIvI qy DrmfiDkfrI afm lokF qoN vDyry cusq clfk hox krky AuhnF nUM
iswDy-aiswDy ZMgF nfl hfkmF dy aDIn rihx leI ieh idRV krvfAuNdy rihMdy
hn ik ijvyN hfkm sLRyxIaF rfj pRbMD ivsLysL kfnUMnF aDIn clf rhIaF hn
(qy sfry lokF df sosLx kr rhIaF hn) Auh pUry smfj leI lfBdfiek hY. ies
leI afm lokF nUM Aus rfj pRbMD aDIn hI ijAUxf cfhIdf hY qdy AuhnF df
jIvn 'sfrQk' hY. pr kTor XQfrQ ieh hY ik mnuwKI smfj ivc hr smyN qy sQfn
aMdr kuJ 'ivdrohI' khy jFdy icMqk, afm lokF nUM aDIn rwK ky afpxy ihwqF
leI vrqx vfly pUry rfj pRbMD dy ivroDI rhy hn. Auh afpxI qIKx buwDI nfl
qqkflIn rfj pRbMD dy amfnvI ivcfrF, kfnUMn dy vrqfry dIaF KfmIaF nUM smJ
ky Aus rfj pRbMD df ivroD krdy hn. jy ivdrohI lok rfj pRbMD nUM AultfAux
ivc sPl ho jfx qF Auh ienklfb huMdf hY pr jy asPl ho jfx qF 'ivdrohI'
khy jfx vfly mfnv pwKI ivcfrvfn vI mfry jFdy hn qy afm lokF dI luwt qy
brbfdI pihlF nfloN vI vwD jFdI hY. ieh ivroDI siQqIaF hr smyN smfj aMdr
mOjUd huMdIaF hn. ajy qwk sfry dfrsLink, ivdvfn, icMqk, Dfrimk jF
aDfrimk koeI vI kdy afjLfd iKafl nhIN sI. jy koeI aijhf smJdf sI, (jF
smJdf hY) qF Auh iksy BulyKy df isLkfr sI. aijhy ivcfrvfn mnuwKI jIvn
leI inrfrQk huMdy hn. AuhnF dy 'afjLfd ivcfrF' dy kdy koeI arQ nhIN rhy
qy nf hI rihxgy.
sB qoN gMBIr pRsLn mnuwKI jIvn dy mhwqv bfry hY. afid kfl qoN lY ky awj
qwk isafxy, socvfn mnuwK hmysLf jIvn dy arQF bfry socdy afey hn. purfxy
rfijaF nUM 'inhklMkI' kihx vfly Dfrimk lok rfj pRbMD dy pwKI sn,
'bRhmhwiqaf' nUM mhFpfp kihx vfly ivcfrk qy ieko ijhy mnuwKF nUM jfqIaF
ivc vMzx vfly pMzq rfj pRbMD dI luwt dy pwKI sn, pr dUjy pfsy sRI gurU
nfnk dyv jI, kbIr, rvIdfs vFg, amfnvI rfj pRbMD dy ivroDI rfijaF nUM
'sLINh' qy aihlkfrF (mukwdm) nUM 'kuwqy' kihx vfly sRI gurU nfnk dyv jI
bRfhmxF nUM ktfksL nfl ieh puwCx vfly kbIr jI ik jy qUM bRfhmxI df
jfieaf Auqm pursL hYN qF myry vFg mfqf dy grB `coN hI ikAuN pYdf hoieaf,
iksy hor rUp ivc (afn-bft) ikAuN nhIN afieaf? jF 'bygmpury' dI klpxf krn
vfly rvIdfs jI amfnvI rfj pRbMD dy kwtV ivroDI sn qy mfnvI kdrF-kImqF dy
pwKI. iehnF mhfn icMqkF, kvIaF gurU sfihbfn nUM BUqny qy byqfly kihx
vfly amfnvI rfj pRbMD dy ipClwg sn qy 'srvivafpI' khI jFdI ivcfrDfr dy
gulfm. 'afjLfd iKafl' iehnF ivwcoN koeI vI nhIN sI.
'afjLfd iKafl' hmysLf Auh huMdy hn ijhnF nUM 'hIry jYsy' mnuwKI jIvn dy
mhwqv df eynf ku igafn huMdf hY ik Auh iehnUM 'kOzI bdly' hI gvf lYNdy
hn. iksy vI smyN iehnF 'GorinaF' ivc rihx vfly GorI mnuwKF df smfj nfl
koeI sbMD nhIN irhf. jy ieh sfrf jIvn afpxy afp nUM 'afjLfd' smJ ky gvf
lYx qF iehnF df mnuwKI jIvn nUM sfrQk bxfAux ivc Xogdfn koeI nhIN huMdf.
ieh afpxy afp nUM cfhy 'mhfn icMqk' smJI jfx jF 'rwb' hox df BulyKf KfeI
jfx, mnuwKI jIvn nfl iehnF df koeI srokfr nhIN huMdf. |